တစ်ချိန်တစ်ခါက ရန်ကုန်မြို့ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းလမ်းပေါ်တွင် တည်ရှိခဲ့သော ရုပ်ရှင်ရုံခုနှစ်ရုံအနက်မှ အခမ်းနား အထည်ဝါဆုံးသော ဝဇီရာရုပ်ရှင်ရုံကို ပြန်လည်မွမ်းမံရန်အတွက် ရည်မှန်းချက်ကြီးသော အစီအစဉ်တစ်ရပ်အား မူကြမ်းရေးဆွဲခဲ့ပြီးဖြစ်သည်
ဖီလစ်ဇ် ဆော်လိုမွန် ရေးသားသည်။
ရန်ကုန်မြို့လယ်ခေါင်မှ ဝဇီရာရုပ်ရှင်ရုံအား ယခုအခါ ဂိတ်တံခါးများ သော့ခတ်ပြီး ပိတ်ထားသည်။ ရှေ့ဘက်လှေကားထစ်များမှာ အသုံးမပြုဘဲထားရှိထားသော နေရာလွတ်များကို အလျင်အမြန် သိမ်းပိုက်လိုက်ကြသည့် လမ်းဘေးဈေးသည်များဖြင့် ပြည့်နှက်နေပြီး ဖြတ်သွားဖြတ်လာများအဖို့ အထဲသို့ ကြည့်ရှူရန်မှာ မဖြစ်နိုင်လှပေ။ ရန်ကုန်မြို့၏ အနည်းငယ်မျှသော အထပ်မြင့် အဆောက်အဦးတစ်ခု၏ အရိပ်အတွင်း၌ သေးငယ်လှသော်လည်း သိသာထင်ရှားစွာ တည်ရှိနေသည့် ဤအဆောက်အဦးအား ပိတ်ပြီး ပြန်လည်နိုးထစေခဲ့သည်မှာ လေးကြိမ်ထက်မနည်းပင် ရှိပြီဖြစ်သည်။ အမြန်ဆုံး အချိန်အဖြစ် နှစ်နှစ်ခန့်အတွင်း ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်မည်ဆိုပါက ဤအဆောက်အဦးမှာ အလွန်သစ်လွင်ကာ အကျွမ်းတဝင် ပေါ်လွင်နေပေလိမ့်မည်။
ကနဦးတွင် ဖြစ်နိုင်ချေမရှိသော အိမ်မက်မျှသာဖြစ်သည်ဟုဆိုကာ မျက်ကွယ်ပြုခဲ့သည့် ရည်မှန်းချက် ကြီးမားသော ပြန်လည်မွမ်းမံရေးစီမံချက်နှင့် ပတ်သက်သည့် ကောလဟလများမှာ ဖြစ်ရပ်မှန်တစ်ခုအဖြစ် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ဖွဲ့စည်းပုံအား မတို့မထိဘဲ ထားရှိမည် ဖြစ်သော်လည်း အဆောက်အအုံအား စာသင်ခန်းများ၊ ခင်းကျင်းပြသရန်နေရာလွတ်များပါရှိသည့် ကမ္ဘာ့အဆင့်မီရုပ်ရှင်ရုံအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲစေရန်နှင့် သရုပ်ပြ ဖျော်ဖြေရေးနေရာတစ်ခုအဖြစ် ပြောင်းလဲသွားရန်အတွက် အစီအစဉ်များအား မူကြမ်းရေးဆွဲခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ နည်းပညာပိုင်းဆိုင်ရာ အဆင့်မြှင့်တင်မှုအတိမ်အနက်နှင့် အခြားသော အကြောင်းအရာ အနည်းငယ်အပေါ်တွင် မူတည်နေသည့် ဤစီမံချက်မှာ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၃ ဒသမ ၅ သန်း (ကျပ်ငွေ ၄.၁၃ ဘီလီယံခန့်) မှ ခုနစ်သန်းကြား ကုန်ကျစေမည်ဖြစ်သည်။ အဓိက ပါဝင်ပတ်သက်သူအချို့ကမူ တတ်နိုင်သည့် ပမာဏဖြစ်သည်ဟု မှတ်ယူထားကြသည်။
“လူတိုင်းက အကောင်အထည်ပေါ်လာတာကို လိုချင်နေတာပါ” ဟု ဤစီမံချက်၏ အရေးပါသော အထောက်အကူပြု အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ဖြစ်သည့် အမေရိကန်သံရုံး၏ ယဉ်ကျေးမှုရေးရာအရာရှိတစ်ဦးဖြစ်သူ ပီတာ ဖက်စ်နက်ချ်က ပြောကြားသည်။ ကုန်ကျစရိတ်မြင့်မားမည်ဖြစ်သော်လည်း ထောက်ခံအားပေးသွားမည် ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့ပြအမွေအနှစ် ထိန်းသိမ်းရေးအဖွဲ့ (YHT)၊ အမေရိကန်သံရုံးနှင့် မြန်မာနိုင်ငံ ရုပ်ရှင်အစည်းအရုံး (MMPA) တို့မှ စတင်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခဲ့သည့် ဤစီမံချက်သည် ဤနေရာအား ပိုင်ဆိုင်သူ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ချီးမွှမ်းထောပနာပြုမှုကိုလည်း ရရှိခဲ့သည်။
ယခင်က Excelsior ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သော ဝဇီရာရုပ်ရှင်ရုံမှာ တစ်ချိန်တစ်ခါက ရန်ကုန်မြို့၏ ရုပ်ရှင်ရုံတန်းဟုခေါ်သည့် ရန်ကုန်မြို့ ဗိုလ်ချုပ်လမ်းပေါ်ရှိ ရုပ်ရှင်ရုံ ခုနှစ်ရုံကျော်၏ ဘုရင်မအဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်းခံထားရသည်။ ယနေ့အခါတွင်မူ ဝဇီရာတစ်ခုတည်းသာ တည်ရှိတော့သည်။ လှပသောအနုပညာ လက်ရာပုံစံများဖြင့် တည်ဆောက်ထားသော ဤရုပ်ရှင်ရုံ စတင်တည်ဆောက်ခဲ့သည့် ၁၉၂၀ ခုနှစ်မှ စတင်ကာ တင်ဆက်ဖျော်ဖြေမှုပေါင်း ဒါဇင်ဝက်ခန့်ရှိခဲ့ပြီး ဟောလီးဝုဒ်၏ ပထမဆုံးသော စူပါစတားတစ်ဦးဖြစ်သည့် အမေရိကန်သရုပ်ဆောင် ဒေါက်ဂလက်စ် ဖဲယားဘန့်ခ်အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ကမ္ဘာတစ်လွှားမှ အကျော်အမော်များက တင်ဆက်ဖျော်ဖြေခဲ့ကြသည်။ ဒေါက်ဂလက်စ် ဖဲယားဘန့်ခ်ဆိုလျင် မြန်မာအမျိုးသမီးများအတွက် ၎င်းတို့၏ အားမာန်တက်ကြွသော ချီးမွှမ်းထောပနာပြုမှုကြောင့် လူအုပ်ကြီး၏ နှစ်သက်အားပေးမှုအား ၁၉၃၁ ခုနှစ်တွင် ရရှိခဲ့သည်။
ဝဇီရာရုပ်ရှင်ရုံမှာ ရန်ကုန်မြို့ “ရုပ်ရှင်ရုံတန်း” ၏ တစ်ခုတည်းသော လက်ကျန်ရုပ်ရှင်ရုံဖြစ်သည်။ ဓာတ်ပုံ – အမ်းဝမ်
စီစဉ်ထားသည့်အတိုင်းသာ အစစအရာရာ အဆင်ပြေခဲ့ပါက ဝဇီရာရုပ်ရှင်ရုံသစ်တွင် ခေတ်သစ်ပရိုဂျက်တာ စက်ပစ္စည်းများ တပ်ဆင်မည်ဖြစ်သည်။ ၎င်း၏ ဆွဲဆောင်မှုအရှိဆုံးသော အပြင်အဆင်အချို့ဖြစ်သည့် သစ်သားလှေကား လက်ရမ်းများ၊ အလှဆင်ထားသော ကြမ်းခင်းနှင့် ပရိုဂျက်တာရုံအထိ တပ်ဆင်ထားသည့် ကြောင်လိမ်သံလှေကားတို့က ယင်း၏ နဂိုမူလ ခန့်ညားထည်ဝါမှုကို ပြန်လည်ဆောင်ကြဉ်း ပေးလိမ့်မည် ဖြစ်သည်။ ရုံအား သီးခြားလွတ်လပ်သော ဒါရိုက်တာဘုတ်အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့က စီမံခန့်ခွဲမည်ဖြစ်ကာ ထိုအဖွဲ့အား အစိုးရသစ်တက်မလာမီ တရားဝင် ဖွဲ့စည်းမည်ဖြစ်သည်။
“ကျွန်တော့်တစ်ဦးတည်း သဘောအရတော့ ဒီစီမံချက် အောင်မြင်လိမ့်မယ်လို့ ယုံကြည်ပါတယ်” ဟု မကြာမီတွင် ရာထူးမှ ဆင်းပေးရတော့မည့် ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီး ဖြစ်သည့်အပြင် ရှေးဟောင်းရုပ်ရှင် ဇာတ်ကားများကိုလည်း ကြိုက်နှစ်သက်သူဟု ပြောကြားထားသည့် ဦးရဲထွဋ်က Frontier ကို ပြောကြားခဲ့သည်။ သဘောတူညီချက်အား ၎င်း၏ရာထူးကို ဆက်ခံမည့်သူအား လွှဲပြောင်းပေးမည် ဖြစ်သည်။ သို့သော် နောင်တက်လာမည့် အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့က ဤအဆောက်အအုံအား ဘေးကင်းလုံခြုံစွာ စောင့်ရှောက်လိမ့်မည် ဖြစ်သကဲ့သို့ အခြားသောဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုများအတွက် မျက်ကွယ်မပြုရန်တို့ကိုလည်း မျှော်လင့်လျက်ရှိသည်။ အမြဲဆိုသလို ကြုံတွေ့နေရသည့် အကြီးမားဆုံးသော အခက်အခဲမှာ ငွေကြေး ဖြစ်သော်လည်း၊ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသည့် ဗိသုကာအစီအစဉ်များ တည်ရှိနေပြီဖြစ်သောကြောင့် ပြည်တွင်းပြည်ပက စိတ်ဝင်စားမှုများလည်း ရှိနေသည့်အတွက် လိုအပ်သည့် ငွေကြေးကို ရရှိနိုင်မည်ဟု အဓိက ပါဝင်ပတ်သက်သူများက ယုံကြည်ထားကြသည်။
အမေရိကန်အစိုးရက ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ တိုက်ရိုက်ထောက်ပံ့မှုများ ပြုလုပ်ခြင်းမရှိသော်လည်း ဘဏ္ဍာငွေရရှိနိုင်မည့်နေရာများကို နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနက ရှာဖွေဖော်ထုတ်လျက်ရှိသည်ဟု မစ္စတာ ဖက်စ်နက်ချ်က ပြောကြားခဲ့သည်။ အမေရိကန်သံအမတ်ဖြစ်သူ ဒဲရစ်မစ်ချယ်လ်ကလည်း ဝဇီရာ ပြန်လည်မွမ်းမံရေးတွင် အလွန်တရာစိတ်ပါဝင်စားကြောင်း ပြသခဲ့ပြီးဖြစ်သကဲ့သို့ ဤစီမံချက်အား ဖြစ်နိုင်ခြေရှိမှုအား လေ့လာဆန်းစစ်ရန် မြို့ပြစီမံကိန်း ရေးဆွဲသူတစ်ဦးနှင့် ဗိသုကာပညာရှင်တစ်ဦးတို့အား ခေါ်ဆောင်ပေးခဲ့သည့် အရေးပါသောသူတစ်ဦး ဖြစ်ခဲ့သည်။ YHT နှင့် အခြားသော ပါဝင်ပတ်သက်သူများဖြင့် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ကာ လုပ်ငန်းလုပ်ဆောင်ချိန် တစ်နှစ်ခွဲခန့်မျှကြာမြင့်မည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည့် စေ့စပ်ပြည့်စုံသော ပုံစံတစ်ခုကို ၎င်းတို့ ရေးဆွဲပေးခဲ့သည်။
“ဒီလို အထောက်အပံ့တွေအပြင် ဒေသတွင်းမှာ ၁၉၂၀ ပြည့်နှစ်များ အစောပိုင်းကနေ ၁၉၄၀ နဲ့ ၁၉၅၀ ပြည့်နှစ်တွေအထိ အကောင်းဆုံးဖြစ်ခဲ့တဲ့ ဝဇီရာနဲ့ မြန်မာ့ရုပ်ရှင်ကဏ္ဍအပေါ် လေးစားဂုဏ်ပြုလိုမှုနဲ့ ကျွန်တော်တို့ စိတ်ဝင်စားကြတာ ဖြစ်ပါတယ်” ဟုလည်း ဖက်စ်နက်ချ်က ပြောကြားသည်။ “ဒီမှာ စိတ်ပါဝင်စားသူတွေ ရှိနေတယ်ဆိုတာတော့ သေချာပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောကြားသည်။
မြန်မာ့ရုပ်ရှင်လောက၏ ရွှေခေတ်
အသံတိတ်ခေတ်မှသည် ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်များအထိ အာရှ၏ တက်ကြွမှုအရှိဆုံးသော ရုပ်ရှင်လုပ်ငန်းတစ်ရပ် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရှိခဲ့ပြီး အအောင်မြင်ဆုံးအချိန်၌ ကမ္ဘာ့ရုပ်ရှင်များနှင့် ပြိုင်ဆိုင်မည့် ပြည်တွင်း ရုပ်ရှင်များကို ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ ထို့အတူ ရုပ်ရှင်ရုံပေါင်း ၃၀၀ ကျော်ကိုလည်း နိုင်ငံအနှံ့အပြား၌ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ စစ်မဖြစ်မီ “ရွှေခေတ်” တွင် အသံတိတ်ရုပ်ရှင်လောက၏ အစောပိုင်း အကျော်အမော် တစ်ဦးဖြစ်ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် MMPO ၏ ဥက္ကဌအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူ ဦးညီပုကဲ့သို့ အရည်အချင်းရှိသော နိုင်ငံသားများစွာကို မွေးထုတ်ပေးခဲ့သည်။
ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်း၏ ဆိုရှယ်လစ်အစိုးရက ၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် အာဏာသိမ်းပြီးနောက်၌ အာဏာပိုင်များက ဖျော်ဖြေရေးကဏ္ဍအား ဝါဒဖြန့်ချိရေးလက်ကိုင်တုတ်အဖြစ် စတင်ကြိုးကိုင်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ကန့်သတ်ချုပ်ချယ်မှုများ တစ်ပုံတစ်ပင်ကြီး ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၁၉၆၈ ခုနှစ်တွင် ရုပ်ရှင်လုပ်ငန်းများအား နိုင်ငံပိုင်းသိမ်းခဲ့သည်။ မီဒီယာမှာလည်း ကြပ်တည်းသော ဆင်ဆာဖြတ်တောက်မှုနှင့် ကြုံတွေ့ခဲ့ရပြီ ရုပ်ရှင်များတွင်လည်း အစိုးရ၏ ဝါဒဖြန့်ချိရေး သတင်းစကားများဖြင့် ပြည့်နှက်သွားခဲ့သည်။ ဒါရိုက်တာ အတော်များများမှာလည်း မူရင်း ကိုယ်ပိုင်အကြောင်းအရာများကို ဖန်တီးခြင်းအစား ပြည်ပရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားများကို မှိငြမ်းရိုက်ကူးခြင်းဖက်သို့ တစ်ဖြည်းဖြည်းခြင်း ဦးတည်သွားခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ထိုရုပ်ရှင်များအား ပြည်သူများ ကြိုက်နှစ်သက်ကြဆဲပင်ဖြစ်သည်။ ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်များ၏ လူကြိုက်အများဆုံးသောရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားတစ်ကားမှာ Walt Disney ၏ “The Parent Trap” အား ပြန်လည် ရိုက်ကူးထားခြင်းပင်ဖြစ်သည်။
ကနဦးတွင် ပြည်တွင်း ရုပ်ရှင်ထုတ်လုပ်မှု ကျဆင်းခြင်းက ပရိတ်သတ်များနှင့် သိသိသာသာ ကင်းကွာ မသွားစေခဲ့သော်လည်း မျှော်လင့်မထားသော အကျိုးသက်ရောက်မှုတစ်ရပ်ကို ပေါ်ပေါက်စေခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ရုပ်ရှင်ကားများ နည်းပါးလာမှုကြောင့် ရုပ်သံထုတ်လွှင့်သူများမှာလည်း ယခင်ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားဟောင်းများကိုသာ ထပ်ခါထပ်ခါ ထုတ်လွှင့်ခဲ့ကြရသည်။ အဆိုပါရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားများအား ယနေ့အချိန်အထိပင် ပုံမှန် ပြန်လည်ထုတ်လွှင့်လျက်ရှိပြီး ပရိတ်သတ် အရွယ်တိုင်းက ချက်ချင်းမှတ်မိကြလေ့ရှိသည်။။ “ဗိုလ်အောင်ဒင်” ဇာတ်ကားအား လူတိုင်းနီးပါးလိုလို မှတ်မိနေသကဲ့သို့ ဝင်းဦး၏ မျက်နှာကိုလည်း လူတိုင်းနီးပါးက သိရှိနေသည်။
ရုပ်ရှင်ထုတ်လုပ်မှု ကျဆင်းလာခြင်းနှင့်အတူ ဝဇီရာရုပ်ရှင်ရုံသည်လည်း ၁၉၈၅ ခုနှစ်တွင် မူလကအတိုင်း ဖျော်ဖြေပွဲများ ကျင်းပသည့် ရုံတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။ MMPO က ပြန်လည်ရယူနိုင်ခဲ့သည့် ၁၉၉၉ ခုနှစ်အထိ ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကား တစ်ကားမျှ ပြသခဲ့ခြင်းမရှိပေ။ လက်မှတ်ရောင်းချခြင်းများကတစ်ဆင့် အလွန်အမင်း လိုအပ်နေသော ဝင်ငွေကို ဖန်တီးရန် မျှော်လင့်ချက်ဖြင့် ဝဇီရာရုံအား MPPO သို့ အငှားချထားခဲ့သည်။ သက်တမ်းပြည့်သွားသည့် ၂၀၀၄ ခုနှစ်တွင်မူ ဝဇီရာရုံ၏ ကံကြမ္မာမှာ သောင်မတင်ရေမကျ ဖြစ်နေခဲ့ရပြန်သည်။
“ရုပ်ရှင်ရုံတန်း” များသို့ လမ်းလျောက်သွားပါက ရန်ကုန်မြို့၏ ရုပ်ရှင်ချစ်မြတ်နိုးသူများအား ကြောက်စိတ်ဝေစေမည်ဖြစ်သည်။ အနီးအနားရှိ ၃၄ လမ်းပေါ်တွင်တည်ရှိပြီး ဝဇီရာရုပ်ရှင်ရုံထက်ပင် သက်တမ်းပိုရှည်သည်ဟု မြို့ပြသမိုင်းပညာရှင်အချို့မှ ယုံကြည်လျက်ရှိသော King ရုပ်ရှင်ရုံမှာမူ ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် ဖျက်သိမ်းခံခဲ့ရပြီး ယခုအခါတွင် အပိုင်းအပိုင်းအစစဖြစ်နေသော အမှိုက်ကျင်းက ထိုနေရာတွင် ကြီးစိုးလျက်ရှိသည်။ ထိုမြင်ကွင်းအား ဝဇီရာလှေကားထစ်များမှ သေချာစွာ တွေ့မြင်နိုင်ပြီး အလျင်အမြန် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လျက်ရှိသော ရန်ကုန်မြို့တွင် မည်သည့်နေရာကမှ အထွတ်အမြတ်မဖြစ်နိုင်ဟူသော ခြောက်ခြားဖွယ် သတိပေးနိုးဆော်ချက်တစ်ရပ်အဖြစ် တည်ရှိနေပေသည်။
“ဒီလို သမိုင်းအမွေအနှစ်အဆောက်အဦးတွေကို ကာကွယ်ဖို့အတွက် အရေးကြီးပါတယ်” ဟု ရုပ်ရှင်ရုံများ ပြန်လည်ဖော်ထုတ်ရေးကို ဆောင်ရွက်နေသည့် YHT မှ အကြီးတန်းအစီအစဉ်မှူးဖြစ်သူ ဦးကြံတိုင်းအောင်က ပြောကြားသည်။ “ဒါက ဒီနေရာကို ပြန်လည် ထိမ်းသိမ်းချင်တဲ့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ရည်မှန်းချက်တစ်ရပ်ဖြစ်သလို ရန်ကုန်မြို့ရဲ့ နေချင်စဖွယ်ဖြစ်မှုကိုလည်း မြှင့်တင်ပေးပါတယ်” ဟု ၎င်းကပြောကြားခဲ့သည်။
ပြန်လည်ထိမ်းသိမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ် ပြီးဆုံးသွားပါက ဝဇီရာရုပ်ရှင်ရုံ ပြန်လည်ပြုပြင်ရေးမှာ မြန်မာနိုင်ငံရှိ ရုပ်ရှင်ရုံများ ပြန်လည်ဆန်းသစ်ရေးတွင် ပထမဆုံးသော ဆောင်ရွက်မှုဖြစ်လာမည်ဖြစ်ပြီး ရုပ်ရှင်နှင့် ဗိသုကာ နှစ်မျိုးစလုံးကို ချစ်မြတ်နိုးသည့် ငွေရောင်လွှမ်းသော လူဘောင်အတွက် ကောင်းမွန်သော အတိတ်နိမိတ်ပင် ဖြစ်ပေသည်
ဝဇီရာရုပ်ရှင်ရုံအပြင်ဘက်ရှိ လူသွားလူလာများသောလမ်းပေါ်တွင် သရေဆာမုန့်များ ရောင်းချနေသည့် ဈေးသည်များကို တွေ့ရစဉ်။ ဓာတ်ပုံ – အန်းဝမ်
ပြန်လည်ထိမ်းသိမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ် ပြီးဆုံးသွားပါက ဝဇီရာရုပ်ရှင်ရုံ ပြန်လည်ပြုပြင်ရေးမှာ မြန်မာနိုင်ငံရှိ ရုပ်ရှင်ရုံများ ပြန်လည်ဆန်းသစ်ရေးတွင် ပထမဆုံးသော ဆောင်ရွက်မှုဖြစ်လာမည်ဖြစ်ပြီး ရုပ်ရှင်နှင့် ဗိသုကာ နှစ်မျိုးစလုံးကို ချစ်မြတ်နိုးသည့် ငွေရောင်လွှမ်းသော လူဘောင်အတွက် ကောင်းမွန်သော အတိတ်နိမိတ်ပင် ဖြစ်ပေသည်။ မြန်မာနိုင်ငံရှိ ရုပ်ရှင်ရုံများပြန်လည်မွန်းမံလိုသောစိတ်မှာ ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွားများကို ဆွဲဆောင်နိုင်သလို ယဉ်ကျေးမှုမှတစ်ဆင့် လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းအား ချမ်းသာကြွယ်ဝစေမည့် အလားတူဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ဆောင်ရွက်ရန်အတွက် ယင်း၏အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများအား စေ့ဆော်ပေးဖွယ် ရှိသည်ဟု လွန်ခဲ့သော ခုနှစ်နှစ်တာကာလတွင် အရှေ့တောင်အာရှတစ်လွှားရှိ ထိုသို့သောရုပ်ရှင်ရုံများအား မှတ်တမ်းနေသည့် ဓာတ်ပုံပညာရှင်ဖြစ်သူ အမေရိကန်နိုင်ငံသားဖိလစ် ဂျက်လွန်က ပြောကြားသည်။
“အရှေ့တောင်အာရှတစ်လွှားမှာ ဈေးနေရာအဟောင်းတွေ၊ ခရိုင်အဟောင်းတွေ၊ မြို့ဟောင်းတွေနဲ့ အဆောက်အအုံအဟောင်းတွေကို ထိန်းသိမ်းနေတဲ့ အထွေထွေလှုပ်ရှားမှုတစ်ရပ်ကို မြင်တွေ့နေရပါပြီ” ဟု အရှေ့တောင်အာရှ ရုပ်ရှင်ပြဇာတ်ရုံစီမံချက်ဟု အမည်ပေးထားသည့် ဒေသတွင်းရုပ်ရှင်ရုံများ၏ ဒီဂျစ်တယ် မှတ်တမ်းကို ဖန်တီးနေသည့် မစ္စတာ ဂျက်ဘလွန်က ပြောကြားသည်။ “အရှေ့တောင်အာရှရဲ့ လူငယ်တွေက မြန်မာနိုင်ငံကို ပိုမိုသွားရောက် လည်ပတ်နေပြီဆိုတော့ မြန်မာမြို့တော်တွေရဲ့ ကမ္ဘာဟောင်းကာလ ဆွဲဆောင်မှုကနေတဆင့် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေက လူတွေကို သူတို့ရဲ့ကိုယ်ပိုင်မြို့တွေ၊ နယ်တွေကို ဘယ်လိုရှူမြင်ကြသလဲဆိုတဲ့အပေါ် ထပ်မံ သက်ရောက်နိုင်လိမ့်မယ်လို့ ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်” ဟုလည်း ၎င်းကပြောသည်။
ထိုင်းဘာသာစကားအား ကျွမ်းကျင်ပိုင်နိုင်စွာပြောကြားနိုင်သော မစ္စတာဂျက်ဘလွန်သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရုပ်ရှင်များအကြောင်းအား ယနေ့ခေတ်၏ စေ့စပ်မှုအရှိဆုံး စစ်တမ်းတစ်ရပ်ကို ကောက်ယူခဲ့ပြီး ဖြစ်ကာ အခြားသော အာဆီယံနိုင်ငံများတွင်လည်း အလားတူဆောင်ရွက်ရန် ရည်ရွယ်ထားသည်။ ၎င်းက ကွင်းဆင်းလေ့လာမှုများနှင့် အင်တာဗျူးများပြုလုပ်ကာ နေရာတစ်နေရာချင်းစီရှိ သမိုင်းအပိုင်းအစများကို တူးဆွခြင်း၊ အသေးစိတ် ဓာတ်ပုံရိုက်ကူးခြင်းများကို ပြုလုပ်လျက်ရှိသည်။ လက်မှတ်ဖြတ်ပိုင်းများမှသည် ဒီဇိုင်းပိုင်းဆိုင်ရာ ထူးခြားမှုများအထိ မှတ်တမ်းတင်သကဲ့သို့ ရံဖန်ရံခါတွင် ညစ်ပတ်ပေရေနေသည့် လက်ရေးကြော်ငြာများကိုလည်း မှတ်တမ်းတင်ထားသေးသည်။
မစ္စတာဂျက်ဘလွန်သည် စစ်တမ်းကောက်ယူရန်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံသို့လည်း သုံးကြိမ်မျှ သွားရောက်ခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။ ဖေဖေါ်ဝါရီ ၂၀ ရက်မှသည် မတ်လ ၅ ရက်အထိ Myanmar Deitta ပြခန်းတွင် ကျင်းပခဲ့သည့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပျောက်ကွယ်နေပြီဖြစ်သော ရုပ်ရှင်ရုံများပြသမှုသည် ပွဲကြိုက်သောခေတ်ဖြစ်သည့် ၂၀ ရာစုတစ်စုမျှ ရပ်တည်ရှင်သန်ခဲ့ယုံမျှမက ယနေ့အချိန်အထိလည်း တည်ရှိနေသေးသည့် ထူးကဲဆန်းစုံသော ရုပ်ရှင်အစဉ်အလာရှိသည့် ဤနိုင်ငံ၏ တစ်မူထူးခြားသော ဗိသုကာလက်ရာများနှင့် ရုပ်ရှင်ယဉ်ကျေးမှုတို့အပေါ် ဇောင်းပေးဖော်ပြထားသည်။
ဝဇီရာမှာ ရန်ကုန်မြို့၏ ရုပ်ရှင်ရုံအဟောင်းများအနက် နောက်ဆုံးလက်ကျန်ဖြစ်သော်လည်း မစ္စတာ ဂျက်ဘလွန်သည် နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းရှိ အခြား ရုပ်ရှင်ရုံ ၄၅ ရုံကိုလည်း မှတ်တမ်းတင် ရိုက်ကူးထားသည်။ အချို့မှာ ပျောက်ကွယ်သွားပြီဖြစ်သည်။ သို့သော် ၎င်းရှာဖွေတွေ့ရှိထားသည့် အရေအတွက်ထက် ဒါဇင်များစွာ ကျန်ရှိနေသေးသည်ဟု ယုံကြည်လျက်ရှိသည်။ အားလုံးကို ထိန်းသိမ်းရန် မဖြစ်နိုင်သေးသော်လည်း ရန်ကုန်၏ အလှပဆုံးရုပ်ရှင်ရုံကို ပြုပြင်မွမ်းမံရန်အတွက် ပိတ်ထားသည့်အချိန်တွင် ကျန်ရှိသည်များကိုလည်း တူးဆွ ခံစားနိုင်ကြဦးမည်ဖြစ်သည်။
အောင်မင်း ဘာသာပြန်သည်။
