ထားဝယ်က ဆိုင်ကယ်ငှားရမ်းမှု ကန့်သတ်ချက်က “ကိုယ်ကျိုးစီးပွား ကာကွယ်မှု” လား

ထားဝယ်ဒေသက နိုင်ငံခြားဧည့်သည်များအတွက် ခရီးသွားဒေသသစ်တစ်ခုဖြစ်လာနိုင်သည့် အလားအလာ ရှိနေသော်လည်း ပြည်ပဧည့်သည်များအား မော်တော်ဆိုင်ကယ် မငှားရန် ထားဝယ်ရှိ ခရီးသွားလုပ်ငန်းများအား ဟိုတယ်ခရီး ဝန်ကြီးဌာန၏ ညွှန်ကြားမှုက အဟန့်အတားဖြစ်နေသည်။

အိုလီဗာ ဆလိုးရေးသားသည်။

ထားဝယ်လေဆိပ်၏ ဆိုက်ရောက်ခန်းမသို့ ရောက်ရှိလာသည့် ခရီးသည်များ ပထမဆုံးမြင်ရမည့် မြင်ကွင်းများထဲမှ တစ်ခုမှာ ဒေသတွင်းရှိ စိတ်ဝင်စားဖွယ်နေရာများကို ဖော်ပြထားသည့် ဆိုင်းဘုတ်ပင် ဖြစ်သည်။ ဒေသတွင်း၌ ခရီးသည်များ သွားရောက်လည်ပတ်နိုင်သည့် ထင်ရှားသည့်နေရာများကို ကမ်းခြေတစ်ခု၌ နေဝင်ချိန်မြင်ကွင်းကို ရိုက်ကူးထားသည့် ဓာတ်ပုံ၏အောက်တွင် တန်းစီဖော်ပြထားသည်။

တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၏ လှပသည့်မြို့တော်မှာ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ခရီးသည်များကိုဆွဲဆောင်နေသည့် ထိပ်တန်းနေရာများတွင် ထုံးစံအားဖြင့် မပါဝင်သော်လည်း အသစ်ပေါ်ထွန်းလာသည့် နေရာတစ်ခုဖြစ်သည်ကို ထိုဆိုင်းဘုတ်က ညွှန်ပြနေသည်။ အထူးသဖြင့် ထားဝယ်ကမ်းရိုးတန်းတစ်လျောက် မိုင်ပေါင်းများစွာ ရှည်လျားပြီး လူသားတို့ မတို့ထိရသေးသော ကမ်းခြေများကြောင့် ထင်ရှားလှသည်။

ထားဝယ်လေဆိပ်ရှိ ဆိုင်းဘုတ်၌ ဖော်ပြထားသည့် စတုတ္တမြောက်ဆွဲဆောင်မှုမှာ မော်တော်ဆိုင်ကယ် ငှားရမ်းခြင်းဖြစ်သည်။ လှပသည့် ကမ်းခြေအများစုသို့ မော်တော်ကားဖြင့် သွားရောက်ရန် မဖြစ်နိုင်ပေ။

သို့သော် ဤထူးခြားသည့် စွဲဆောင်မှုမှာ ဒေသအာဏာပိုင်များကြောင့် ဆုံးရှုံးနိုင်ဖွယ်ရှိနေသည်။ မြို့ထဲတွင် နိုင်ငံခြားသား ဧည့်သည်များအား မော်တော်ဆိုင်ကယ် ငှားရမ်းခွင့် မပြုရန် ဒေသအာဏာပိုင်များက ယခုနှစ် အစောပိုင်းတွင် ကြေညာခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည် ဇွန်လကမူ ဟိုတယ်များ၊ ခရီးသွားကုမ္ပဏီများနှင့် အခြားသော ပုဂ္ဂလိက ကုမ္ပဏီများထံ  ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းဝန်ကြီးဌာန၊ တနင်္သာရီတိုင်း ဌာနခွဲရုံးက စာတစ်စောင်ပေးပို့ခဲ့သည်။ နိုင်ငံခြားသားများအား ဆိုင်ကယ်ငှားရမ်းမှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး သတိပေးထားသည့်စာ ဖြစ်သည်။

“အဲဒါက ခရီးသွားလုပ်ငန်းအတွက် တော်တော်ဆိုးတယ်” ဟု Dawei Panorama Tours အား တည်ထောင်သူ မအေးသီတာဝင်းက ပြောသည်။ “ထားဝယ်က ခရီးသွားဒေသတစ်ခုအဖြစ် အတော်သစ်လွင်တဲ့ နေရာပါ။ လာတဲ့သူတွေအတော်များများက ကျောပိုးအိတ်တစ်လုံးနဲ့ လာကြသူတွေဖြစ်ပြီး သူတို့က မော်တော်ဆိုင်ကယ်ငှားချင်ကြတယ်။ သူတို့ဆိုင်ကယ်ငှားလို့မရတော့ အကြာကြီး မနေကြတော့ဘူး။ ပိုက်ဆံလည်း သိပ်မသုံးကြတော့ဘူး” ဟု ၎င်းကပြောသည်။

နိုင်ငံခြားသားများအား မော်တော်ဆိုင်ကယ် မငှားရန်အတွက် ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားအသင်းက တိုင်းဒေသကြီးအစိုးရအား တိုက်တွန်းခဲ့သည်ဟု ထားဝယ်ရှိ ဟိုတယ်နှင့်ခရီးသွားလုပ်ငန်း ညွှန်ကြားမှုဌာန၏ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးညိုအေးက ပြောသည်။ ထိုတောင်းဆိုမှုကို အစိုးရက လက်ခံခဲ့သည့်အတွက် နိုင်ငံခြားသားများအား မော်တော်ဆိုင်ကယ် ငှားရမ်းခြင်းကို ခွင့်မပြုကြောင်းကို ခရီးသွားလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများနှင့် အခြားသူများအား ညွှန်ကြားရန်အတွက် မြို့နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများထံ ၎င်းတို့ဌာနက စာပို့ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

ထိုသို့တားမြစ်ရခြင်းမှာ ဧည့်သည်များ၏ လုံခြုံရေးအတွက်ဖြစ်သည်ဟု ၎င်းကပြောသည်။ ဧည့်သည်များက ဒေသအကြောင်း မသိရှိသည့်အပြင် သင့်တော်သည့် ယာဉ်မောင်းလိုင်စင်လည်း မရှိကြသောကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု ၎င်းကပြောသည်။ တားမြစ်မှုအား လိုက်နာစေရေးအတွက် ထားဝယ်နှင့် ဆက်စပ်နေသည့် လောင်းလုံမြို့နယ်တွင် အဓိကထား ကြပ်မတ်ဆောင်ရွက်နေသည်။ ထိုမြို့နယ်ရှိ လူသူကင်းမဲ့သော ကမ်းခြေများနှင့် ကျွန်းများတွင် ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်အချို့က သွားရောက် စခန်းချလေ့ရှိသည်ဟု သိရှိထားသောကြာင့်ဖြစ်သည်ဟု ၎င်းကပြောသည်။

“သူတို့မတော်တဆ တစ်ခုခုဖြစ်ခဲ့ရင် သူတို့အတွက် အသက်အန္တရာယ်ရှိပါတယ်။ ကမ်းခြေတွေက လူမရှိတဲ့နေရာတွေကိုသွားတဲ့အခါ ရန်ပြုခံရတာတွေဘာတွေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်” ဟု ၎င်းကပြောသည်။

ထားဝယ်အခြေစိုက် ခရီးသွားကုမ္ပဏီတစ်ခုဖြစ်သည့် Ayinsa Gardens အား ပူးတွဲတည်ထောင်သူ မစ္စတာဘန်ဖူလာကမူ ထိုတားမြစ်ချက်မှာ “ကိုယ်ကျိုးစီးပွားကာကွယ်မှုစစ်စစ်” ဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားသည်။

ထိုသို့ရည်ရွယ်ချက်မှာ ခရီးသည်များအနေဖြင့် မော်တော်ဆိုင်ကယ်အစား မော်တော်ကားငှားကြစေရန် ဖြစ်သည်ဟု ၎င်းကပြောသည်။ ဆိုင်ကယ်ငှားပါက တစ်နေ့လျှင် ကျပ် ၉,၀၀၀ မှ ကျပ် ၁၀,၀၀၀ ခန့်သာ ကုန်ကျနိုင်သော်လည်း ကားငှားပါက ကျပ် ၆၀,၀၀၀ ခန့် ကုန်ကျနိုင်သည်။ ဤကဲ့သို့ ကားငှားစေရန် ထိုအမိန့် ထုတ်ပြန်သည်ဆိုပါက လုံးဝလမ်းလွဲနေသည်ဟု ဘန်ဖူလာက ပြောသည်။

“ဆိုင်ကယ်ငှားရမ်းရခြင်းရဲ့ အဓိကပျော်မြူးဖွယ်က လွတ်လပ်မှုနဲ့ စွန့်စားရမှုပါ။ ကားတစီးနဲ့ ဧည့်လမ်းညွှန် တစ်ယောက်က လွတ်လပ်မှုကို မပေးစွမ်းပါဘူး။ စွန့်စားရမှုလည်း မရှိပါဘူး” ဟု ဖူလာက Frontier ကို ပြောသည်။

ထိုညွှန်ကြားချက်က ထားဝယ်ရှိ ခရီးသွားလုပ်ငန်းများအပေါ် သက်ရောက်မှုအချို့ ရှိလာပြီဖြစ်သည်။ ဆိုင်ကယ်ငှားရမ်းသည့်လုပ်ငန်း အနည်းဆုံးတစ်ခု ပိတ်သွားပြီဖြစ်ကာ အချက်အပြုတ်သင်တန်းနှင့် နှိပ်နယ်ပေးသည့် ဝန်ဆောင်မှုများ စီစဉ်ပေးနေသည့် Ayinsa Gardens ကိုလည်း ယခုခရီးသွားရာသီတွင် ပိတ်ထားမည်ဟု ဖူလာက ပြောသည်။ မော်တော်ဆိုင်ကယ် ငှားရမ်းမှု တားမြစ်ချက်က ခရီးသွားများ လာရောက်မှုကို အတားအဆီးဖြစ်မည်ကို ၎င်းက စိုးရိမ်နေသောကြောင့် ဖြစ်သည်။  

ဆိုင်ကယ်ငှားရမ်းခွင့်မရှိကြောင်း သိရှိပြီးနောက် နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွားအုပ်စု အနည်းဆုံးတစ်စုမှာ ထားဝယ်မှ ချက်ချင်း ပြန်ထွက်ခွာသွားကြသည်ကို သူသိရှိခဲ့ကြောင်း ဖူလာက ပြောသည်။ ပြီးခဲ့သည့် ရက်သတ္တပတ်များအတွင်း ထိုကဲ့သို့ဖြစ်ရပ်များကို Frontier က ကြားသိခဲ့ရသည်။

အခြားသော ပြဿနာတစ်ရပ်မှာ တားမြစ်ချက်ကို လိုက်နာရန် သေချာစွာ လုပ်ဆောင်မှု မရှိကြခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ ထားဝယ်သို့ ပြီးခဲ့သည့် အောက်တိုဘာလအတွင်းက ရောက်ရှိခဲ့သည့် Frontier အနေဖြင့် အခက်အခဲမရှိပဲ ဆိုင်ကယ်ငှားရမ်းနိုင်ခဲ့သလို မြို့တွင်း၌ ဆိုင်ကယ်ဖြင့် သွားလာနေသော နိုင်ငံခြားသားအချို့လည်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။

ထားဝယ်မှ အမည်မဖော်လိုသော ခရီးသွားလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူတစ်ဦးက Frontier ကို ပြောကြားချက်အရ အချို့သော ဒေသခံ ကုမ္ပဏီများက စည်းမျဉ်းကို လိုက်နာကြသော်လည်း အချို့ကမူ နိုင်ငံခြားသားများကို ဆိုင်ကယ် ငှားရမ်းဆဲဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။

“ဥပမာအားဖြင့် ဟိုတယ်ကနေ ခင်ဗျား ဆိုင်ကယ်ငှားလို့ ရလိမ့်မယ်။ ဒါပေမယ့် တကယ်တော့ အဲဒါကို ဟိုတယ်က ငှားလိုက်တာ မဟုတ်ဘူး။ ဧည့်ကြိုဝန်ထမ်းက ငှားလိုက်တာ။ တခါတရံ သူတို့ကိုယ်ပိုင် မော်တော်ဆိုင်ကယ်တွေကို ခင်ဗျားကို ငှားလိုက်တာ။ (ဝန်ကြီးဌာနက)စာက သူတို့ဆီပို့တာမှ မဟုတ်တာ။ ဟိုတယ်မန်နေဂျာက အဲဒီစာ ရတာလေ” ဟု ၎င်းကပြောသည်။

“နိုင်ငံခြားသားတစ်ယောက် မတော်တဆမှုဖြစ်ခဲ့ပြီဆိုရင်တော့ ပြဿနာက ခေါင်းပေါ်ကျလာမှာပဲ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။ “နိုင်ငံခြားသားအများစု လက်ရှိအခြေအနေကို နားမလည်ကြဘူး။ အဲဒါကြောင့် (ဆိုင်ကယ် ငှားရမ်းတာက) တကယ်တမ်း တရားမဝင်ဘူးဆိုတာ မသိကြပဲ လွယ်လွယ်ကူကူပဲ ဒါမျိုးတွေ လုပ်နေကြတယ်” ဟု ၎င်းကဆိုသည်။

ထိုသို့ တားမြစ်ထားမှုက သိသိသာသာ သက်ရောက်မှုရှိနေပြီဟု ထိုခရီးသွားလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူတစ်ဦးက ပြောသည်။ “ဆိုင်ကယ်ငှားလို့မရဘူးလို့ ခရီးသွားတစ်ယောက်ကို ပြောလိုက်ရင် တချို့ကတော့ လမ်းထဲက တခြားဆိုင်က သွားငှားကြတယ်။ တချို့ကတော့ (ထားဝယ်ကနေ) ပြန်ဖို့ချက်ချင်း ဆုံးဖြတ်လိုက်ကြပြီး ပိုက်ဆံတွေကို တခြားနေရာတွေမှာ သွားသုံးလိုက်ကြတော့တယ်” ဟု ၎င်းကပြောသည်။

ဝင်းဇာနည်အောင် ဖြည့်စွက်ရေးသားသည်။

ခေါင်းစီးဓာတ်ပုံ- တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ ထားဝယ်မြို့အနီးရှိ ဆိပ်ကမ်းတွင်ထိုင်နေသည့် ငါးဖမ်းသမားတစ်ဦး။ ဓာတ်ပုံ-အေအက်ဖ်ပီ