Plant leaves display dissident slogans as part of a "Green Day Strike" staged by protesters in Mon State’s Ye Township on April 11. (Facebook / AFP)
ဧပြီလ၁၁ရက်က မွန်ပြည်နယ်၊ ရေးမြို့နယ်တွင် ဒေသခံများက စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး ကြွေးကြော်သံများ ရေးသားထားသော သစ်ပင်၊ သစ်ရွက်များဖြင့် “အစိမ်းရောင်သပိတ်”ဆင်နွှဲခဲ့ကြသည်။ (ဓာတ်ပုံ | ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်/အေအက်ဖ်ပီ)

အသွင်ပြောင်းလာတဲ့ စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲများ

စစ်ကောင်စီလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များ၏ ဖြိုခွင်းမှုကြောင့် ဆန္ဒပြသူ သေဆုံးမှု မြင့်တက်လာသောအခါ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများနှင့် လူငယ်များသည် ထိခိုက်မှုနည်းပြီး ပိုမိုထိရောက်မည့် နည်းလမ်းများကို တီထွင်ဖော်ထုတ်၍ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆက်လက်ဆန့်ကျင်ရန် ကြိုးပမ်းလာကြသည်။

ဖရွန်းတီးယားမြန်မာ

ထိုနေ့က ဧပြီ၂၇ရက်ဖြစ်သည်။ စမ်းချောင်းမြို့နယ်ရှိ လမ်းသွယ်တစ်ခုအတွင်းသို့ လူငယ်ရာနှင့်ချီ၍ ခပ်သွက်သွက် လမ်းလျှောက်လာကြသည်။ အချို့က လက်သီး၊​ လက်မောင်းတန်း၍ ကြွေးကြော်သံများ အော်ဟစ်နေကြသည်။ အချို့ကမူ လက်ထဲတွင် ပိုစတာများကိုင်ဆောင်ထားသည်။

ထူးခြားသည်က ရာနှင့်ချီသည့် အဆိုပါလူအုပ်သည် တစ်နေရာမှ တစ်နေရာသို့ အလျင်အမြန် ရွေ့လျားနေကြပြီး တစ်စုံတစ်ခုကို သတိကြီးကြီးထားနေသည့် ပုံစံပေါက်နေသည်။ “ပြည်သူ့အာဏာ၊ ပြည်သူ့ပြန်ပေး။ ငါတို့အာဏာ ငါတို့ပြန်ပေး။ သပိတ်သပိတ် မှောက်မှောက်။ ဆန္ဒဆန္ဒ ပြပြ”စသည့် ဆန္ဒပြကြွေးကြော်သံများကိုလည်း တစ်ပြိုင်နက် ဟစ်ကြွေးနေကြသည်။

အဆိုပါလူငယ်များမှာ ကျည်ဆန်အစစ်ဖြင့် ပစ်ခတ်ဖြိုခွင်းခံရနိုင်သည့် အန္တရာယ်နှင့် ဖမ်းဆီးခံရပြီး တရားစွဲဆိုခံရနိုင်ခြေရှိသည့်တိုင် လမ်းမပေါ်ထွက်၍ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန္ဒပြနေကြခြင်းဖြစ်သည်။ သို့သော် ၎င်းတို့ ဆန္ဒပြပုံက ခါတိုင်းဆန္ဒပြသည့် နည်းလမ်းများနှင့်မတူ တမူထူးခြားနေသည်။ ယင်းသို့ ဆန်းသစ်သော နည်းလမ်းများဖြင့် ဆန္ဒပြနေသည်မှာ ယင်းမတိုင်ခင်ကတည်းက ဖြစ်သည်။

ဧပြီ၂၇ရက်မှစတင်ရေတွက်လျှင် တစ်လခန့်အလို၊ မတ်၂၅ရက်တွင်ဖြစ်သည်။ အချိန်ကား မနက်၅နာရီခွဲသာသာ ရှိသေးပြီး အများသူငါ အိပ်မောကျသည့် အရုဏ်တက်ချိန်ဖြစ်သည်။ လှိုင်မြို့နယ်၊ ဘူတာရုံလမ်းတွင်မူ အရုဏ်ဦးနေရောင်နှင့်အပြိုင် လူငယ်၁၀၀ခန့်သည် တိုင်းရင်းသားဝတ်စုံများ အသီးသီးဆင်မြန်း၍ လမ်းမပေါ် စုရုံးထွက်လာကြသည်။

၎င်းတို့၏ လက်ထဲတွင် ပန်းပွင့်များ၊ ရေသန့်ဘူးများ၊ “အာဏာရှင်စနစ်ကျဆုံးပါစေ”ဟူသော စာသားများနှင့် ငြိမ်းချမ်းစွာအာဏာဖီဆန်ခြင်း(CDM)လှုပ်ရှားမှုကို ထောက်ခံသည့် ကြွေးကြော်သံများ ရေးသားထားသည့် ဆိုင်းဘုတ်များကို ကိုင်ဆောင်ထားသည်။

“ဒါက ကျနော်တို့ ဒီနေ့လှိုင်မှာလုပ်တဲ့ အရုဏ်ဦး ပန်းပေါင်းစုံနွေဦးတော်လှန်ရေး သပိတ်ပါ”ဟု ရှမ်းတိုင်းရင်းသားဝတ်စုံ ဝတ်ဆင်ထားသည့် အသက်၂၈နှစ်အရွယ်ရှိ ကိုစိုင်းမှုန်းလျန်းက ပြောသည်။ ၎င်းသည် ဖေဖော်ဝါရီ၆ရက်မှစ၍ လှိုင်မြို့နယ်အတွင်းက စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲများတွင် အစဉ်တစိုက် ပါဝင်ခဲ့သူဖြစ်သည်။

သူအပါအဝင် ကချင်နှင့် ကရင်တိုင်းရင်းသားဝတ်စုံများ ဝတ်ဆင်ထားသည့် အခြားလူငယ်များသည် ယင်းနေ့နံနက်ခင်းတွင် “ဒီမိုကရေစီရရှိရေး.. ဒို့အရေး၊ အာဏာရှင်စနစ်…ကျဆုံးပါစေ” အစရှိသော ကြွေးကြော်သံများကို တက်ညီလက်ညီ အော်ဟစ်ရင်း လှိုင်ဘူတာရုံလမ်းနှင့်လှိုင်မြစ်လမ်း တစ်လျှောက် ချီတက်ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။

ဧပြီ၂၇ရက်က ရန်ကုန်မြို့၊​ စမ်းချောင်းမြို့နယ်အတွင်း တစ်လမ်းဝင်တစ်လမ်းထွက်၍ အလျင်အမြန် လမ်းလျှောက်ချီတက်ကာ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန္ဒပြနေသော လူငယ်များအား မြင်တွေ့ရစဉ်။ (ဓာတ်ပုံ | ဖရွန်းတီးယားမြန်မာ)

နှင်းဆီပန်းပွင့်များနှင့် ရေပုလင်းများသည် ၂၀၂၁၊ ဖေဖော်ဝါရီလမှစ၍ ဒီမိုကရေစီအရေး ဆန္ဒပြပွဲများအတွင်း လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များ၏ အကြမ်းဖက်ပစ်ခတ်ဖြိုခွင်းမှုများကြောင့် ကျဆုံးခဲ့သည့် ၎င်းတို့၏ ရဲဘော်၊ ရဲဘက်များအတွက် ဝမ်းနည်းခြင်းအထိမ်းအမှတ်ဖြစ်သည်ဟု ဆန္ဒပြလူငယ်များက ဆိုသည်။ ပန်းပွင့်များနှင့်အတူ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဒီမိုကရေစီပန်းများ ပွင့်ဖူးစေရေး ရည်စူးကြောင်း ၎င်းတို့က ဆန္ဒပြုသည်။ ယင်းနေ့က လူငယ်၁၀၀ဦးခန့် ဘူတာရုံလမ်းတွင် စုဝေးခဲ့ကြသည်။

လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များက လူစု၊ လူဝေးဖြင့် ဆန္ဒပြပွဲများကို ပိုမိုကြမ်းတမ်းသော နည်းလမ်းများဖြင့် အင်အားသုံးဖြိုခွင်းမှု အရှိန်မြင့်တက်လာချိန်တွင် နိုင်ငံရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူများနှင့် လူငယ်များက အရုဏ်ဦးပန်းပေါင်းစုံသပိတ်ကဲ့သို့ နည်းလမ်းအသစ်များကို ထုတ်ဖော်၍ ဆန္ဒပြရန် ကြိုးပမ်းလာကြခြင်း ဖြစ်သည်။

မတ်၃ရက်က မြောက်ဥက္ကလာပမြို့နယ်တွင် ဆန္ဒပြသူများကို စက်သေနတ်ဖြင့် တရစပ်ပစ်ခတ်ဖြိုခွင်းမှုနှင့် မတ်၂၉ရက်က တောင်ဥက္ကလာပမြို့နယ်ရှိ ဆန္ဒပြသူများကို RPG လောင်ချာဟု ယူဆရသော လက်နက်ကြီးဖြင့် ပစ်ခတ်ဖြိုခွင်းမှုများက လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် ကြမ်းတမ်းသည့် နည်းလမ်းများအသုံးပြု၍ ဆန္ဒပြသူများကို ပစ်ခတ်ဖြိုခွင်းခဲ့ကြောင်း သက်သေပြနေသည်။

ထို့ပြင် ရခိုင်အပါအဝင် တိုင်းရင်းသားနယ်မြေများတွင် လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများအတွက် နာမည်ဆိုးဖြင့် ကျော်ကြားသော တပ်မ၇၇နှင့် တပ်မ၃၃တို့ကို တပ်မတော်က မတ်လအတွင်း ရန်ကုန်၊​ မန္တလေးစသည့် မြို့ကြီးများသို့ တပ်ခွဲချထားခဲ့သည်။

ဆန္ဒပြပွဲများကို အင်အားသုံး၍ အကြမ်းပတမ်းဖြိုခွင်းမှုကြောင့် မတ်လဆန်းပိုင်းကစ၍ လက်ရှိအချိန်အထိ ကလေးသူငယ်နှင့် လူငယ်များအပါအဝင် သေဆုံးသူ အရပ်သားဦးရေ ၇၀၀ကျော်သွားပြီဖြစ်ပြီး သေဆုံးမှု ဆက်လက်မြင့်တက် နေဆဲဖြစ်သည်။ ဖြိုခွင်းပုံနည်းလမ်းများ ပို၍ကြမ်းတမ်းလာသဖြင့် တက်ကြွ လှုပ်ရှားသူများနှင့် လူငယ်များက နောက်ပိုင်းတွင် ဗျူဟာပြောင်း၍ ဆန္ဒပြရန် ကြိုးပမ်းလာကြတော့သည်။ အသက်အန္တရယ် ထိခိုက်မှုအနည်းဆုံးပုံစံဖြင့် ဆန္ဒပြပွဲများဆက်လက်ပြုလုပ်ရန် စဉ်းစားလာကြသည်။

လှိုင်မြို့နယ်တွင်မူ ကိုစိုင်းမှုန်းလျန်းတို့ပါဝင်သော ဆန္ဒပြလူငယ်များသည် မတ်၂၅ ရက်၊ မနက်၇နာရီဝန်းကျင်၌ ဘူတာရုံလမ်းပေါ်တွင် ရေသန့်ဘူးများ၊ ပန်းများနှင့် ပိုစတာများထောင်၍ လူမဲ့သပိတ်ဆင်နွှဲပြီး လူစုခွဲခဲ့ကြသည်။

“ဒီနေ့အတွက် ကျနော်တို့ထဲက ဘယ်သူမှ အထိအခိုက်မရှိဘူး။ ဒီနေ့အတွက် ကျနော်တို့ အောင်မြင်တယ်”ဟု ၎င်းက အဆိုပါနေ့တွင် ပြောသည်။

စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်ကြောင်းပြသခြင်းနှင့် ဆန္ဒပြပွဲများအတွင်း ပစ်ခတ်ခံရ၍ ကျဆုံးသွားသူများကို ရည်စူးသည့်အနေဖြင့် လူငယ်အချို့က တာမွေမြို့နယ်အတွင်းရှိ ရပ်ကွက်အုပ်ချုပ်ရေးရုံးတစ်ခုကို ဧပြီ၁၁ရက်က အနီရောင်ဆေးများပက်ဖြန်းခဲ့ကြသည်။ (ဓာတ်ပုံ | ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်/ အေအက်ဖ်ပီ)

ဆိတ်ငြိမ်သော်လည်း အားကောင်းနေဆဲသပိတ်များ

စစ်ကောင်စီလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များ၏ အကြမ်းဖက်ဖြိုခွင်းမှုများနှင့် ကျဆုံးသည့်ဆန္ဒပြသူဦးရေ မြင့်တက်လာမှုတို့ကြောင့် လူစုလူဝေးဖြင့် လမ်းပေါ်ထွက်ဆန္ဒထွက်ပြရန် တဖြည်းဖြည်းခက်ခဲလာသည်။ သို့တိုင် အကြမ်းဖက်ဖြိုခွင်းမှုများက ပြည်သူအများ၏ စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်လိုသော စိတ်ဓာတ်များကို မရိုက်ချိုးနိုင်ခဲ့ပေ။

သို့ဖြစ်ရာ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများနှင့် ဆန္ဒပြလူငယ်များသည် ၎င်းတို့၏ အသက်အန္တရာယ်ထိခိုက်မှုနည်းပြီး ဖမ်းဆီးခံရခြင်းမှ ကင်းလွတ်နိုင်သည့် နည်းလမ်းများ တီထွင်ကြံဆ၍ ဆန္ဒပြလာကြသည်။

“စစ်တပ်က လူတွေကို ခေါင်းတွေ၊ ဗိုက်တွေကိုပဲ ပစ်တာ။ အဲဒီတော့ လူထုက ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်ပြီး ဆန္ဒပြဖို့ မလွယ်ဘူး”ဟု Revolution United Frontဟု အမည်ပေးထားသော တက်ကြွလှုပ်ရှားသူအဖွဲ့က အသက်၂၈နှစ်အရွယ် ကိုလျှန်းထက်က ပြောသည်။ အဆိုပါအဖွဲ့သည် အထွေထွေသပိတ်ကော်မတီတွင် ပါဝင်သော အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။

မတ်လ တတိယပတ်မှစ၍ ပြည်သူများသည် ဆန္ဒပြပွဲများကို ပုံမှန်ပြုလုပ်နေကျအချိန်ဖြစ်သည့် နေ့လယ်ဘက်အစား မနက်အရုဏ်တက်ချိန်သို့ ပြောင်းလဲ၍ကျင်းပခဲ့ကြသည်။

“စစ်သားတွေနဲ့ ရဲတွေ မလာနိုင်မယ့်အချိန်တွေမှာ ကျနော်တို့လုပ်တယ်။ သူတို့ရောက်လာတဲ့ အချိန်ဆို ကျနော်တို့ လူစုခွဲပြီ။ ပျောက်ကျားသပိတ်ပုံစံမျိုးပေါ့”ဟု ကိုစိုင်းမှုန်းလျန်းက ပြောသည်။

နေ့ခင်းဘက်အချိန်များတွင်မူ လူမဲ့သပိတ်များ ဆင်နွဲကြသည်။ အဝတ်အစားများ၊ အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး စာသားများပါဝင်သည့် ပိုစတာများကို မြေပြင်တွင်စိုက်ထူပြီး လူကဲ့သို့ ဝတ်စားဆင်ယင်ထားသော အရုပ်များကို တန်းစီချထားခြင်းဖြင့် လူမဲ့သပိတ်ပြုလုပ်ခြင်းဖြစ်သည်။

ယင်းလူမဲ့သပိတ်များကို ကချင်ပြည်နယ်၊ မြစ်ကြီးနားမြို့နယ်တွင် ဆန္ဒပြလူငယ်များက စတင်တီထွင်ခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် အခြားမြို့ကြီးများသို့လည်း ပျံ့နှံ့လာသည်။ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ လှိုင်၊ တောင်ဥက္ကလာပနှင့် ကမာရွတ်မြို့နယ်များတွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အလားတူ လူမဲ့သပိတ်များမှာ အသွင်သစ်နှင့် တီထွင်ဖန်တီးထားခြင်း ဖြစ်သဖြင့် လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာများတွင် လူသိများခဲ့သည်။

“တကယ်တော့ လူမဲ့သပိတ်ဆိုတာ ပိုစတာကမ်ပိန်းလိုပါပဲ။ ဒါပေမဲ့လည်း ဒီစစ်ဘီလူးတွေက အဲဒီလူမဲ့ သပိတ်ကိုလည်း ဖြိုခွင်းတာပဲ”ဟု ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားများသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးက ပြောသည်။

ပန်းပေါင်းစုံအရုဏ်သပိတ်မကျင်းပမီ သုံးရက်အလို မတ်၂၂ရက်တွင် ရန်ကုန်မြို့၊​ လှိုင်မြို့နယ်က မြို့ခံများသည် စစ်အာဏာရှင်စနစ်ဆန့်ကျင်ရေး ကြွေးကြော်သံနှင့် စာသားများပါဝင်သော မိုးပျံပူဖောင်းများကို ကောင်းကင်သို့ လွှတ်တင်၍ မိုးပျံပူဖောင်းသပိတ် ဆင်နွှဲခဲ့ကြသေးသည်။

မကြာမီတွင် ကောင်းကင်ပြင်တစ်ခုလုံးသည် စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး စာသားများချိတ်ဆွဲထားသော မိုးပျံပူဖောင်းများဖြင့် ပြည့်နှက်သွားသည်။ အချို့စာသားများက “အရေးတော်ပုံ အောင်ရမည်”ဟု ဆိုသလို ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီကို ထောက်ခံကြောင်း ရေးသားထားသည့် “We support CRPH”ဆိုသည့် စာသားများကိုလည်း တွေ့ရှိရသည်။

“အရင်က မြေပြင်မှာပဲ ပြနိုင်တာ။ အခုဆို ဝေဟင်အထိ တက်ပြနိုင်ပြီ။ သူတို့ဖြိုခွဲလည်း လူတွေကိုတော့ မထိခိုက်တော့ဘူး”ဟု ကိုစိုင်းမှုန်းလျန်းက ပြောသည်။

ရန်ကုန်မြို့၊ အင်းစိန်မြို့နယ်၊ ရပ်ကွက်တစ်ခုအတွင်း ဆန္ဒပြသူများက စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်သည့်အနေဖြင့် ဖိနပ်သပိတ် ဆင်နွှဲနေသည့်နေရာအနီး ကလေးသူငယ်များ ဆော့ကစားနေသည်ကို မြင်တွေ့ရစဉ်။ (ဓာတ်ပုံ | ဖရွန်းတီးယားမြန်မာ)

ဧပြီ၆ရက်တွင် နိုင်ငံတစ်ဝန်းက ဆန္ဒပြသူများသည် မြို့ကြီးများရှိ လမ်းမကြီးများ၊ ဘတ်စ်ကားမှတ်တိုင်များတွင် အနီရောင်ဆေးသားများကို သုပ်လိမ်း၍ “သွေးမတိတ်သည့် ဆေးသပိတ်”တစ်ရပ် ဆင်နွှဲခဲ့ကြသည်။ စစ်အာဏာသိမ်းမှုအတွင်း ကျဆုံးသွားသူများကို ရည်စူး၍ ပြုလုပ်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု သပိတ်ဦးဆောင်သူများက ဆိုသည်။

ထိုမျှမက မြန်မာ့ရိုးရာနှစ်သစ်ကူး အတာသင်္ကြန်ကာလတွင်လည်း မြို့နယ်အချို့တွင် ဒေသခံများသည် ရိုးရာအတာအိုး ထိုးသည့်နည်းကိုအခြေခံ၍ အတာအိုးသပိတ် ဆင်နွှဲခဲ့ကြသည်။

ပုံစံမျိုးစုံဖြင့်ဆင်နွှဲခဲ့ကြသည့် သပိတ်များသည် ပြည်သူလူထု၏ စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို ဆန့်ကျင်လိုသော စိတ်ဓာတ်များ မြင့်တက်နေစေရန် အရေးကြီးသည်ဟု ဆန္ဒပြသူများက ယူဆကြသည်။ သို့သော် အချို့ဆန္ဒပြပွဲများက မထင်မှတ်ထားလောက်အောင် ကြီးမားသော သက်ရောက်မှုများရှိခဲ့သည်။

မတ်၂၄ရက်တွင် တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာဖြင့် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် “အသံမဲ့သပိတ်”သည် ယင်းသို့သော အမျိုးအစားတွင် ပါဝင်သည်ဟု ဆိုရမည်ဖြစ်သည်။ အသံမဲ့သပိတ်ဆိုသည်မှာ သတ်မှတ်ထားသောနေ့တွင် လုပ်ငန်းခွင်သွားရောက်ရန် ငြင်းဆန်ခြင်း၊ မိမိနေအိမ်တွင်သာနေထိုင်ခြင်းတို့ဖြင့် စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို မနှစ်မြို့ကြောင်း ပြသခြင်းဖြစ်သည်။ “အသံမဲ့သပိတ်”ကြောင့် အဆိုပါနေ့တွင် နိုင်ငံအတွင်း နေရာအနှံ့အပြား၌ ဈေးဆိုင်များ၊ ဈေးများဖွင့်လှစ်ခြင်းမရှိဘဲ လမ်းမကြီးများမှာလည်း တိတ်ဆိတ်ခြောက်ကပ်၍ ငြိမ်သက်ခဲ့သည်။

အသံမဲ့သပိတ်ဆင်နွှဲရန် ကျောင်းသားသမဂ္ဂအဖွဲ့များ၊ အခြားသပိတ်ကော်မတီများနှင့် ရန်ကုန်မြို့က သပိတ်ကာကွယ်ရေးအသင်းအဖွဲ့များ တိုင်ပင်ဆွေးနွေးကြရာမှ ထွက်ပေါ်လာသော အစီအစဉ်ဖြစ်ကြောင်း တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားသမဂ္ဂဟောင်းများအင်အားစုမှ ကိုနန်းလင်းက ပြောသည်။

အသံမဲ့သပိတ်ဆင်နွှဲမည့်အကြောင်း လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာများတွင် တိုက်တွန်းနှိုးဆော်မှုများ မတ်၂၄ရက် မတိုင်မီကပင် ပျံ့နှံ့နေခဲ့ရာ အသံမဲ့သပိတ်ပျက်ပြားအောင် စစ်ကောင်စီက ကြိုးပမ်းအားထုတ်လိုက်သေးသည်။ သို့သော်လည်း အောင်မြင်ခဲ့ဟန်မတူချေ။

“အဲဒီနေ့မတိုင်ခင်မှာ ရန်ကုန်က တချို့ရပ်ကွက်တွေမှာ လူတွေ အပြင်ထွက်ဖို့၊ စျေးဝယ်ဖို့တွေ လိုက်လှုံ့ဆော်ရတယ်”ဟု ကိုနန်းလင်းက ပြောသည်။

စစ်ကောင်စီသည် စီးတီးမတ်အပါအဝင် မြို့ကြီးများရှိ စျေးဝယ်ကုန်တိုက်များနှင့် စူပါမားကတ်များကို ပုံမှန်အတိုင်း ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ သို့သော် စီးတီးမတ်အပါအဝင် ဈေးဝယ်ကုန်တိုက်များက မတ်၂၄ရက်တွင် ၎င်းတို့၏ဆိုင်ခွဲများကို ဖွင့်လှစ်ခြင်းမရှိဘဲ ပိတ်သိမ်းခဲ့သည်။ ယင်းသို့ပိတ်သိမ်းသဖြင့် အဆိုပါနေ့ ညနေပိုင်းတွင် အာဏာပိုင်များက စီးတီးမတ်ဆိုင်ခွဲအချို့ရှိ မန်နေဂျာအဆင့်ဝန်ထမ်းများကို အစည်းအဝေးလုပ်ရန်ရှိသည်ဟု ခေါ်ယူကာ ရန်ကုန်၊ မြို့တော်ခန်းမတွင် တစ်ညတာ ထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။

နောက်တစ်ရက်တွင် ဈေးဝယ်ကုန်တိုက်၊ ဆူပါမားကတ်နှင့် စတိုးဆိုင်ပိုင်ရှင် အယောက်၇၀ခန့်ကို စစ်တပ်က မရမ်းကုန်းမြို့နယ်တွင်ခေါ်ယူတွေ့ဆုံခဲ့ကြောင်း သတင်းများထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။ တွေ့ဆုံမှုအတွင်း ရန်ကုန်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်မှ တပ်မတော်အရာရှိတစ်ဦးက စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်ရေးလှုပ်ရှားမှုများကို ထောက်ခံသည့်လုပ်ရပ် ထပ်မံပြုလုပ်ပါက တရားစွဲဆိုခံရမည်ဟု စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များကို ပြောဆိုခဲ့သည်။

အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သော Generation Waveအဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ကိုမိုးသွေးကမူ အသံမဲ့သပိတ်သည် စစ်တပ်ကို အကြီးအကျယ်အရှက်ရစေခဲ့ကြောင်း မှတ်ချက်ပြုသည်။

“စစ်အာဏာရှင်တွေဆိုတာက တိုင်းပြည်ကို အုပ်ချုပ်ချင်တာ၊ Silent Strike လို လူတွေအပြင်မထွက်၊ စျေးမရောင်းဆိုတာတွေက သူ့ယန္တရားကို တခြားနည်းတစ်ခုနဲ့ ရပ်ပစ်တယ်ဆိုတာကို ပြတာပါ။ Silent Strike မှာလူတွေကို လမ်းပေါ်မှာ အုံနဲ့ကျင်းနဲ့ သပိတ်ဆင်နွှဲတာကို မပြနိုင်ဘူး။ ဒါပေမဲ့ လူတွေရဲ့ စစ်အာဏာရှင် ဆန့်ကျင်ရေး စိတ်ဓာတ်အင်အားကို တစ်ညီတစ်ညွတ်တည်း ပြသနိုင်ခဲ့တယ်”ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်များ၏ နေထူးနေ့မြတ်တစ်ခုဖြစ်သော ဧပြီ၄ရက်တွင် ကျရောက်သည့် အီစတာဆန်းဒေးနေ့တွင် တောင်ကြီးမြို့ခံများက ကြက်ဥပြုတ်များပေါ်တွင် စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်ကြောင်း၊​ CDM လှုပ်ရှားမှုများကို ထောက်ခံကြောင်း ရေးသားပြီး “ကြက်ဥသပိတ်”ဆင်နွှဲခဲ့ကြသည်။ (ဓာတ်ပုံ | အေအက်ဖ်ပီ)

အသွင်သစ်များနှင့် ဆန္ဒပြပွဲများ

လက်ရှိ မြေပြင်အခြေအနေအရ ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်းကလို လမ်းမကြီးများပေါ် လူပေါင်း ထောင်၊ သောင်းချီ၍ ချီတက်ဆန္ဒပြပွဲများ ဖြစ်လာနိုင်ရန် အခြေအနေမရှိတော့ကြောင်း ကိုမိုးသွေးက မှတ်ချက်ပြုသည်။

“သူတို့က စက်သေနတ်နဲ့ ပစ်နေတဲ့အချိန်မှာ လမ်းပေါ်မှာ လူစုလူဝေးနဲ့ ဆန္ဒပြဖို့ ဆိုတာခက်တယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲဒီလိုဖြစ်ရုံနဲ့ အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး လှုပ်ရှားမှုက အားမပျော့သွားဘူး”ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

အထူးသဖြင့် အသံမဲ့သပိတ်လို ဆန်းသစ်သောနည်းလမ်းဖြင့်ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ဆန္ဒပြပွဲအောင်မြင်ခဲ့မှုက အလားတူ လူသေဆုံးမှုလည်းမရှိ၊​ စစ်ကောင်စီလည်း အထိနာစေမည့် နည်းလမ်းများ ပိုမိုရှာဖွေထုတ်ဖော်ရန် လူငယ်များနှင့် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများကို တွန်းအားဖြစ်စေခဲ့သည်။

“သူတို့က ပိုဖိနှိပ်လေ၊ ဒီဘက်က နည်းလမ်းသစ်တွေ ပိုပေါ်ထွက်လေပဲ။ ကျနော်တို့ စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို ဘယ်တော့မှ အရှုံးပေးမှာမဟုတ်ဘူး”ဟု ကိုနန်းလင်းက အခိုင်အမာဆိုသည်။

ထို့ပြင် ငြိမ်းချမ်းစွာအာဏာဖီဆန်ရေး (CDM)လှုပ်ရှားမှု၏ ထိရောက်မှုကလည်း စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲများတွင်ပါဝင်သူ ပြည်သူများအတွက် အားတက်ဖွယ်ဖြစ်ခဲ့သည်။ အစိုးရဝန်ထမ်းများ၏ CDMတွင် ပါဝင်ခြင်းကြောင့် စစ်ကောင်စီသည် နိုင်ငံစီးပွားရေး၊ ကျန်းမာရေးနှင့် အုပ်ချုပ်ရေး ကိစ္စရပ်များ ဆောင်ရွက်ရာတွင် ကြီးစွာသော အခက်အခဲများ ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။ တစ်ချိန်တည်းတွင် စစ်တပ်ပိုင် ကုမ္ပဏီများကထုတ်သော ကုန်ပစ္စည်းများကို သပိတ်မှောက်သည့် လှုပ်ရှားမှုများကြောင့်လည်း စစ်တပ်ထုတ် စီးကရက်နှင့် ဘီယာများ ဈေးကွက်အတွင်း ရောင်းအားကျဆင်းခဲ့သည်။

စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးများ၏ သား၊ သမီး၊ မိသားစုဝင်များသည် ပြည်တွင်းတွင်သာမက ပြည်ပတွင်ပါ ဒီမိုကရေစီအရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများက လူမှုပြစ်ဒဏ်ချမှတ်သည့်အပြင် ၎င်းတို့ပိုင် ကုမ္ပဏီများသည်လည်း အများပြည်သူထံက ကန့်ကွက်မှုများ ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။ လက်ရှိအချိန်တွင် အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီကို တရားဝင်အသိအမှတ်ပြုသလိုဖြစ်မည်ဟုဆိုကာ အစိုးရဝင်ငွေခွန်ပေးဆောင်ရန် ငြင်းဆန်နေသူလည်း အများအပြားရှိနေသည်။

“အခွန်မဆောင်ဘူး။ စစ်တပ် လုပ်ငန်းစုတွေရဲ့ ထုတ်ကုန်တွေ မဝယ်ဘူး။ သူနဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ လုပ်ငန်းတွေကို သပိတ်မှောက်မယ်ဆိုတဲ့ ပုံစံတွေ ဆက်ရှိနေလိမ့်မယ်။ ဒီလိုမျိုးရေရှည်ဖြစ်နေရင် စစ်တပ်က တိုင်းပြည်ကို ဆက် အုပ်ချုပ်လို့မရဘူး”ဟု ကိုမိုးသွေးက မှတ်ချက်ပြုသည်။

တပ်မတော်သည်  လက်နက်နှင့် အကြမ်းဖက်ကိုင်တွယ်ရသည့် နည်းလမ်းများကိုသာ ကျွမ်းကျင်ပြီး အကြမ်းမဖက် ဆန့်ကျင်ရေးလှုပ်ရှားမှုများနှင့် ကြုံတွေ့လာချိန်တွင် မည်ကဲ့သို့ထိန်းချုပ်ရမည်ကို မသိကြောင်း ကိုနန်းလင်းက ဆိုသည်။

“အဲဒါကြောင့် Silent Strike (အသံမဲ့သပိတ်)လို သပိတ်တွေ ဆက်ရှိနေရင် သူတို့အဖို့ ထိန်းချုပ်ဖို့ခက်တယ်”ဟု ၎င်းက ယုံကြည်ချက်အပြည့်ဖြင့် ပြောသည်။

စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်လှုပ်ရှားမှုသည် ရေရှည်တိုက်ပွဲဖြစ်သဖြင့် လူထု၏ အမြော်အမြင်ရှေ့ထားသည့် လှုပ်ရှားမှုပုံစံသစ်များက စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို အဆုံးသတ်နိုင်လိမ့်မည်ဟု ၎င်းက ယုံကြည်နေသည်။

“(သူတို့ကို) မနက်ဖြန်၊ သန်ဘက်ခါအတွင်း အနိုင်ရဖို့ ဖြစ်ချင်မှ ဖြစ်လိမ့်မယ်။ ဒါပေမဲ့ ရေရှည်မှာ ကျနော်တို့ နိုင်ရမယ်။ အဲဒါက ကျိန်းသေတယ်”ဟု ကိုနန်းလင်းက ပြောသည်။

More stories

Latest Issue

Support our independent journalism and get exclusive behind-the-scenes content and analysis

Stay on top of Myanmar current affairs with our Daily Briefing and Media Monitor newsletters.

Sign up for our Frontier Fridays newsletter. It’s a free weekly round-up featuring the most important events shaping Myanmar